Nước mắm Phan Thiết, đặc sản tự hào của Bình Thuận
Bình Thuận mang vẻ đẹp trong trẻo, hiền hòa trong mắt du khách bởi những miền cát trải dài và biển mênh mông sóng. Có dịp ghé thăm mảnh đất này, bạn chỉ ngắm cảnh và nghỉ dưỡng thôi là chưa đủ. Những khám phá thú vị tại làng nghề nước mắm Phan Thiết nổi tiếng sẽ khiến chuyến đi của bạn ý nghĩa hơn.
#1. Tổng quan về nước mắm Bình Thuận
Nghề làm nước mắm đã có từ xa xưa và trở thành một nghề truyền thống ở Bình Thuận. Nước mắm Phan Thiết đã hình thành và phát triển suốt chiều dài 200 năm. Nghề này khá đặc biệt đòi hỏi kỹ thuật riêng cầu kỳ nên không phải nơi nào cũng sản xuất được. Ngay từ khi mới ra đời, nước mắm Bình Thuận đã dần tạo tiếng vang bởi chất lượng hảo hạng nhất nhì trong cả nước.
Nghề làm nước mắm không đòi hỏi máy móc hay công nghệ tân tiến, hiện đại mà quan trọng nhất là kinh nghiệm và lòng yêu nghề. Biết bao thế hệ, bao gia đình ngư dân ở Bình Thuận no đủ nhờ kỹ nghệ làm nước mắm thơm ngon. Bởi trong tất cả các bữa ăn của người Việt không thể thiếu được thứ gia vị đậm đà này.
Sở dĩ nước mắm Bình Thuận nổi tiếng với hương vị đặc trưng, mặn mòi vị biển vì từng khâu chế biến đều được đảm bảo đúng chuẩn. Nguyên liệu được tuyển chọn rất cầu kỳ và kỹ lưỡng. Nước mắm Phan Thiết chủ yếu được làm từ những con cá cơm và cá nục nhỏ nhắn, tươi nguyên. Mặc dù có nhiều loại cá cơm như cá cơm đỏ, cơm than, sọc tiêu, sọc phấn, phấn chì, cơm lép… nhưng nước mắm được làm từ cơm than và sọc tiêu là thơm ngon và tròn vị hơn cả.
Mỗi năm loài cá cơm nhỏ này chỉ xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 8 âm lịch. Theo chia sẻ của những ngư dân làm nghề lâu năm thì thời gian đánh bắt cá cũng rất quan trọng. Cá được thu bắt vào tháng 8, đảm bảo béo ngậy sẽ cho ra những giọt nước mắm mới ngon và đạt độ đạm cao nhất.
Sau khi tuyển chọn nguyên liệu đạt chuẩn ngư dân sẽ bắt đầu giai đoạn ủ cá. Dụng cụ dùng trong sản xuất nước mắm rất đơn giản gồm 3 loại thùng gỗ có kích thước khác nhau là thùng trổ, thùng phơi và thùng chứa. Đặc biệt, mỗi thùng muối cá đều có một lỗ lù để rút nước mắm ở ngang mặt đáy thùng. Thùng phải được vệ sinh đảm bảo sạch sẽ, khô ráo trước khi muối cá.
Công việc đắp lù cũng rất được chú ý. Những người làm nước mắm lâu năm thường sử dụng vỏ ốc, vỏ ken ken hoặc đá bạc ở phía bên trong lỗ lù. Tiếp theo, một lớp trấu đựng trong bao tải sẽ được đặt lên trên và sau cùng là phủ một lớp muối hạt lên trên.
Mỗi gia đình làm nước mắm Bình Thuận sẽ sở hữu công thức muối cá khác nhau. Tùy từng loại cá mà cho lượng muối ít hay nhiều nhưng thông thường sẽ là 3 phần cá kết hợp với 1 phần muối. Thời gian rút lù, tháo nước cho ra nước bổi ít nhất là 3 ngày sau khi muối cá. Người ta thường trải một lớp lá dừa lên trên mặt cá và sử dụng vỉ nén ngay khi lấy nước bổi ra.
Cá muối bị ép xuống tạo ra phần nước bổi chảy xuống lỗ trổ ở phía dưới. Khi hứng đầy thùng, ngư dân lại múc nước bổi đổ lên thùng cá, thực hiện ít nhất mỗi ngày 2 lần cho tới khi cá chín và thấm muối. Đủ thời gian, cá đến kỳ chín khi đó công đoạn rút lù được tiến hành để cho nước mắm chảy ra với một lỗ rất nhỏ được hứng bởi một thùng trổ.
Cũng giống như giai đoạn ủ cá, mỗi khi thùng đầy lại được múc đổ lên, lặp lại nhiều lần cho đến khi nước mắm chảy ra trong và không vẩn đục mới có thể dùng được. Đây chính là nước mắm nhất cực kỳ thơm ngon và hấp dẫn. Một lý do đặc biệt khiến cho nước mắm Phan Thiết nổi danh cả trăm năm nay chính là nhờ khâu ủ mắm và đem phơi ngoài trời. Có lẽ, cái nắng cái gió đặc trưng của xứ này đã mang lại hương vị riêng biệt, độc đáo này.
#2. Đặc sản nước mắm Phan Thiết
Nhắc đến làng nghề nước mắm Bình Thuận cũng chính là ngợi ca về nước mắm Phan Thiết. Bởi nghề làm nước mắm đặc biệt này đã gắn bó với người dân miền biển Phan Thiết từ những ngày đầu lập địa. Cho mãi đến tận bây giờ, đây vẫn là một trong những nghề sản xuất thủ công lâu đời nhất.
Nghề làm nước mắm ở Phan Thiết phổ biến đến độ bạn có thể cảm nhận được dư vị mặn mà của biển ngay khi vừa chạm tới cửa ngõ Phan Thiết. Đặc biệt, trong những ngày mùa đi đến bất cứ đâu, du khách cũng dễ dàng bắt gặp những sân mắm trải dài hun hút. Địa danh nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp này chính là quê hương của thức quà đặc sản nổi tiếng đó đây.
Đặc sản nước mắm Phan Thiết vinh dự được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam chứng nhận là Top 50 đặc sản quà tặng Việt Nam. Ngoài ra, sản phẩm còn được Sách kỷ lục Việt Nam vinh danh trong top 10 nước chấm gia vị nổi tiếng Việt Nam. Không có gì ngạc nhiên khi nước mắm Phan Thiết được xem là một trong những món quà đặc biệt và ý nghĩa nhất của người dân miền biển gửi tặng lữ khách bốn phương.
Những tổ chức lữ hành hay người có dịp được thưởng thức vị đậm đà, lôi cuốn của nước mắm xứ này đều có chung một nhận định. Nếu lựa chọn một đặc sản làm quà lưu niệm đặc trưng dành cho du khách ghé thăm thành phố du lịch Phan Thiết mang về biếu người thân, bè bạn thì nước mắm luôn là chọn lựa số một.
Bạn biết không, nếu được tận mắt ngắm nhìn những sân mắm trải dài miên man, được lắng nghe về quy trình làm nên thứ hương vị đặc trưng, ngon tuyệt này thực sự rất đặc biệt. Và một điều quan trọng nữa, nếu đến đây, các bạn đừng quên mang theo nước mắm Phan Thiết – Món quà quý của biển về với quê hương của chính mình.
0 Nhận xét